استفاده از داشبوردهای مدیریتی -از زیر شاخه‌های هوش تجاری- شناخت فرصت های تجاری، بهبودهای مدیریتی، کسب سود و درآمد بیشتر و همچنین راحت کردن تصمیم‌گیری‌های استراتژیک را فراهم می‌آورد.
در دو قسمت قبلی “ویژگی‌های داشبورد مدیریتی” مزایای ساخت اصولی داشبورد را بررسی کردیم. همچنین چهارده اصل برای دستیابی به هدف -روایت داستان با داده‌ها به ساده‌ترین شکل- نام بردیم. اولویت‌های ساده ماندن، استفاده از نمودار درست و رنگ‌های محدود را مختصر توضیح دادیم. با مرور چهارده اصل قبلی، هفت اصل آخر طراحی داشبورد مدیریتی را بررسی می‌کنیم.
اصل اول) مخاطبان خود را بشناسید.
اصل دوم) هدف داشبورد را مشخص کنید.
اصل سوم) شاخص‌های عملکرد کلیدی (KPI) مرتبط انتخاب کنید.
اصل چهارم) با داده‌ها داستان بگویید.
اصل پنجم) زمینه را فراهم کنید.
اصل ششم) همه اطلاعات را در یک صفحه قرار ندهید.
اصل هفتم) نوع داشبورد مناسب را انتخاب کنید.
اصل هشتم) نمودار درست را انتخاب کنید.
اصل نهم) چیدمان خود را با دقت انتخاب کنید.
اصل دهم) سادگی را در اولویت قرار دهید.
اصل یازدهم) اعداد خود را گرد کنید.
اصل دوازدهم) مراقب رنگ‌ها باشید.
اصل سیزدهم) برای داده‌های real time مته به خشخاش نگذارید.
اصل چهاردهم) با برچسب گذاری و قالب بندی داده ها سازگار باشید.
اصل پانزدهم) از عناصر تعاملی استفاده کنید.
هر داشبورد جامع و ارزشمند به شما این امکان را می‌دهد که به آسانی روندها و معیارهای خاص را بررسی کنید. هنگام در نظر گرفتن اینکه چه چیزی یک داشبورد خوب را می سازد، استفاده از ابزارهای آموزشی، کلیک و اعمال یک فیلتر خاص در طراحی شما بسیار مهم است.
Drill-down یک ویژگی تعاملی هوشمند است که به کاربر این امکان را می دهد تا اطلاعات جامع‌تر و جزئی‌تر مربوط به یک عنصر خاص، متغیر یا شاخص عملکرد کلیدی را خارج از شلوغی بیش از حد طرح کلی بررسی کند.
عناصر تعاملی این امکان را می دهند که به جای جستجو در انبوهی از اطلاعات، اطلاعات کلیدی را جزئی‌تر مشاهده یا پنهان کنید، یکی دیگر از عناصر تعاملی که در تجزیه داده ها بسیار مهم است، گزینه کلیک برای اعمال فیلتر است.
این ویژگی امکان استفاده از ابعاد نمودارها و نمودارهای داخل داشبورد به عنوان مقادیر فیلتر موقت را فراهم می‌آورد. در عمل این فیلتر فقط با کلیک بر روی یک مکان خاص، مانند مثال زیر، داده ها را در کل داشبورد اعمال می کند:
مثال بالا نشان می‌دهد که چگونه داده‌ها را فقط برای استرالیا، برای اکتبر فیلتر کردیم.
نگاه کردن به داده ها در طول زمان یکی دیگر از عناصر حیاتی است که در طراحی داشبورد باید در نظر گرفته شود. ویجت بازه زمانی شما را قادر به انجام این کار می کند. این ویژگی منظم به شما امکان می دهد مقیاس های زمانی فردی را در نمودارهای مختلف افزایش دهید، به این معنی که می توانید به راحتی به داده های خود در طول روز، هفته، ماه یا سال نگاه کنید.
این عناصر در طراحی داشبورد از اهمیت بالایی برخوردارند، زیرا کمک می‌کنند تا داشبورد در عین خلوت بودن، تمام داده‌های مورد نیاز را داشته باشد.
اصل شانزدهم) از گزینه های انیمیشن استفاده کنید.
انیمیشن‌ها می‌توانند یکی از عناصر داشبورد باشند که در آن به حرکت عناصر یا نمودار خاصی روی داشبورد یک انیمیشن اختصاص می‌دهید. نتیجه یک حرکت خودکار ساده و در عین حال مؤثر است که بر اساس سرعت مورد نظر (به عنوان مثال آهسته، متوسط یا سریع) و انواعی مانند خطی، نوسانی به زیبایی داشبورد شما می‌افزاید.
علاوه بر این، داشبوردهای مدرن شامل انیمیشن‌ها می‌شوند زیرا یک گزینه جالب برای حفظ توجه بیننده به شما می‌دهد. در اصل، هر بار که یک برگه داشبورد را باز می‌کنید یا به‌روزرسانی می‌کنید، انیمیشن فعال و نمایش داده می‌شود.
ذکر این نکته ضروری است که اگرچه انیمیشن ها می توانند ارزش افزوده ای برای داشبورد شما به ارمغان بیاورند، اما نباید بیش از حد از آنها استفاده کنید. آنچه را که در قسمت قبلی این لیست در مورد آن صحبت کردیم، به یاد بیاورید، سادگی کلید است!
اصل هفدهم) حواشی خود را دو برابر کنید.
یکی از ظریف‌ترین و در عین حال ضروری‌ترین دستورالعمل های داشبورد، این اصل می باشد. فضای سفید -که به آن فضای منفی نیز می گویند – ناحیه خالی بین عناصر برجسته در طراحی داشبورد است.
کاربران معمولاً از نقش محوری فضا در ترکیب بصری آگاه نیستند، اما طراحان توجه زیادی به آن می کنند زیرا وقتی معیارها، آمار و بلوک‌ها نامتعادل باشند، فهم داشبورد دشوار می‌شود. همیشه باید حاشیه‌های اطراف عناصر اصلی داشبورد خود را دو برابر کنید تا اطمینان حاصل کنید که هر کدام با فضای سفید متعادلی قاب شده‌اند و فهم اطلاعات آسان است.
اصل هجدهم) برای انواع دستگاه‌ها بهینه سازی کنید.
بهینه سازی برای موبایل و تبلت یکی دیگر از نکات مهم در فرآیند توسعه داشبورد است. با ارائه دسترسی از راه دور به مهم‌ترین اطلاعات داشبوردهای خود، می‌توانید بدون نیاز به جلسه اداری ویژه به سؤالات مهم تجاری در هر موقعیتی پاسخ دهید. مزایایی مانند تصمیم‌گیری سریع، دسترسی فوری را در پرواز، قطار یا سالن انتظار ممکن می‌سازد.
در اینجا منطقی است که به خاطر داشته باشید که چیدمان داشبورد مانند دسکتاپ نیست. داشبورد موبایل دارای صفحه نمایش کوچک‌تری است و بنابراین، محل قرارگیری عناصر متفاوت خواهد بود. علاوه بر این، سطح تجزیه و تحلیل در مقایسه با نسخه دسکتاپ آنقدر عمیق نخواهد بود، زیرا این نوع داشبورد نیاز به تمرکز بر حیاتی‌ترین جلوه های بصری متناسب با صفحه نمایش دارد، اغلب در سطح کلان. با این اوصاف، باید روی طراحی داشبوردهای مخصوص موبایل تمرکز کنید، زیرا این یک رویکرد کاربرپسند است.
برای ایجاد چنین طرحی، ما به شما پیشنهاد می‌کنیم تمام مواردی که کمتر اهمیت دارند را حذف کنید و بین دستگاه‌ها آزمایش کنید. علاوه بر این، به خاطر داشته باشید که فرآیند طراحی داشبورد باید عنصر “انگشتان بزرگتر” را نیز شامل شود. دکمه‌ها باید برای همه شکل‌ها و اندازه‌ی دست‌ها به خوبی بهینه شوند. علاوه بر این، و ما نمی توانیم به اندازه کافی بر این موضوع تاکید کنیم که فقط مهم‌ترین نمودارها و اطلاعات را روی صفحه نگه دارید تا به راحتی قابل اسکن و مشاهده باشند.
اصل نوزدهم) یکپارچگی گرافیکی را حفظ کنید.
ممکن است این یک نکته واضح به نظر برسد، اما به دلیل اهمیت آن قابل ذکر است. یکپارچگی گرافیکی اساساً به حفظ حقیقت در مورد داده‌ها اشاره دارد. این به معنای صریح بودن در مورد ارزش‌ها، و عدم دست بردن در طراحی برای بزرگنمایی و جهت دادن مخاطب به برداشتی خاص می‌باشد.
به زبان ساده‌تر صادق باشید و یکپارچگی گرافیکی را فدای بزرگنمایی برداشتی خاص نکنید! با حفظ یکپارچگی خود به خود، ارزش‌های مهم‌تر بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
برای اطمینان از یکپارچگی گرافیکی به موردی مانند اینکه “نمایش بصری داده‌ها باید با کمیت‌های عددی نشان‌داده‌شده متناسب باشد” دقت کنید. در طراحی نمودارهای خود بیش از حد خلاق باشید زیرا می‌تواند منجر به ارائه نادرست و در نتیجه تفسیر نادرست داده‌ها شود!
در اصل بیستم این مقاله می‌توانید مشاهده کنید که داشتن مقیاس درست برای نمودارها، چگونه می‌تواند فهم داده‌ها را صحیح‌تر کند. مراقب باشید تا علاوه بر جلوه ی بصری نمودارها، برداشت صحیح از آنها به راحتی ممکن باشد.
اصل بیستم) از اشتباهات رایج در تجسم داده ها اجتناب کنید.
تجسم داده‌ها از ارائه ساده استاتیک به نرم‌افزار تعاملی مدرن تبدیل شده است که درک بصری را به سطح بعدی می‌برد. همچنین به کاربران تجاری متوسط و تحلیلگران پیشرفته این امکان را می‌دهد تا تصاویری خیره‌کننده ایجاد کنند که روایت داستان با داده را برای هر نمایه مخاطب بالقوه، از مبتدیان در یک زمینه گرفته تا تحلیلگران و استراتژیست‌های باتجربه بیان می‌کند.
اما تحولات مثبت، اشتباهاتی را ممکن است به همراه داشته است که در رسانه های مختلف مشاهده می‌کنید. تجسم داده های آنلاین فقط ایجاد تصاویر بصری آن نیست، بلکه باید شفاف و موثر باشد. تلاش کنید از اشتباهات رایج اجتناب کنید:
- محاسبات نادرست: اعداد باید جمع شوند (100%). به عنوان مثال، اگر نظرسنجی انجام دهید و مردم این گزینه را داشته باشند که بیش از یک پاسخ را انتخاب کنند، احتمالاً به شکل دیگری از تصاویر بجز نمودار دایره ای نیاز خواهید داشت زیرا اعداد جمع نمی شوند و بینندگان ممکن است گیج شوند.
- انتخاب اشتباه نمودارها: ما به اهمیت انتخاب نوع نمودار و داشبورد مناسب اشاره کرده‌ایم، بنابراین اگر می خواهید رابطه‌ای بین داده‌ها ارائه دهید، نمودار پراکندگی ممکن است بهترین راه حل باشد.
- داده های بیش از حد: نکته دیگری که باید در نظر داشته باشید، و ما به طور مفصل در مورد آن صحبت کرده ایم، داده های زیادی را روی یک نمودار قرار ندهید زیرا بیننده آن نقطه را تشخیص نخواهد داد.
در شکل بالا نمونه‌هایی از موارد درست و غلط تجسم داده‌ها را مشاهده کردید. علاوه بر این، شما همچنین می توانید با اشتباهات کلی طراحی آشنا شوید که با رعایت قوانین سادگی و تئوری رنگ، می‌توانید از آنها دوری کنید، مهم نیست که نیاز به ایجاد یک طرح داشبورد اجرایی دارید یا عملیاتی.
اصل آخر) هرگز از تکامل دست نکشید.
در مجموعه اصول داشبوردهای موثر توانایی بهینه‌سازی و تکامل طرح‌های خود در پاسخ به تغییرات اطراف شما، موفقیت تحلیلی دائمی را تضمین می‌کند.
هنگام ایجاد گزارش یا طراحی داشبورد، درخواست بازخورد ضروری است. با درخواست منظم از تیم خود و پرسیدن سؤالات مناسب، می‌توانید طرح‌بندی، عملکرد، ظاهر، احساس و تعادل KPI را برای اطمینان از بازدهی داشبورد در همه زمان‌ها بهبود بخشید. درخواست بازخورد به طور مرتب تضمین می کند که هم شما و هم مشتری یا تیم در یک راستا قدم بر‌می‌دارید. همانطور که بارها اشاره کردیم، مخاطبان شما مورد توجه شما هستند و باید بدانید چگونه تصاویر را برای ایجاد ارزش تنظیم کنید.
به عنوان مثال، اگر نیاز به ارائه داشبورد منابع انسانی دارید، منطقی است که از تیم و مدیران اجرایی مربوطه بخواهید تا بازخورد خود را در مورد داشبوردهای متمرکز بر عملکرد کارکنان، جذب نیرو یا مدیریت استعداد ارائه دهند. به این ترتیب، می‌توانید مطمئن باشید که به بهترین شیوه‌های طراحی داشبورد عمل می‌کنید و تصاویری برجسته ارائه می‌کنید.
دنیای دیجیتال همیشه در حال تحول است. تغییر همیشگی است، و اصول داشبوردهای موثر با تمایل به بهبود و ارتقای مستمر به دست می‌آیند. تغییر نکردن و ثابت ماندن در انجام این کار تنها مانع موفقیت تلاش شما خواهد شد.
بنابراین، هرگز از تکامل دست نکشید.
جمع بندی نکات کلیدی برای طراحی داشبورد
بنابراین، چه چیزی یک داشبورد خوب را می سازد؟ یک داشبورد داده موثر باید چشم‌گیر، متعادل، هوشمندانه، ساده، در دسترس، کاربرپسند و متناسب با اهداف شما و همچنین مخاطبان شما باشد. تمام نکات طراحی داشبورد بالا، فرآیندی را تشکیل می‌دهند که به شما کمک می‌کند تصاویری را ایجاد کنید که تلاش‌های تجزیه و تحلیل داده‌های شما را به طور تصاعدی افزایش می‌دهد.
هر داشبوردی که ایجاد می‌کنید باید برای یک گروه کاربر متمرکز با هدف کمک برای استفاده از فرآیندهای تصمیم‌گیری تجاری و تبدیل بینش دیجیتال به اقدامات استراتژیک مثبت وجود داشته باشد.
اطلاعات تنها زمانی ارزشمندند که به طور مستقیم قابل عمل باشد. بر اساس این اصل، بسیار مهم است که کاربر نهایی بتواند از اطلاعات ارائه شده توسط داشبورد برای ارتقای اهداف، نقش ها و فعالیت‌های شخصی خود در کسب و کار استفاده کند.
تنها با استفاده از بهترین و متعادل‌ترین اصول طراحی داشبورد، مطمئن خواهید شد که همه افراد در سازمان شما می توانند اطلاعات کلیدی را به راحتی شناسایی کنند. تا رشد، توسعه و تکامل کسب و کار شما سریع‌تر اتفاق بیفتد.
این به معنی مخاطبان بیشتر، دسترسی بیشتر و سود بیشتر – اجزای کلیدی یک تجارت موفق- است. بنابراین اگر می‌پرسید چند مرحله برای ایجاد یک داشبورد مؤثر توصیه می‌شود؟ پاسخ در این مقاله نهفته است. به این 21 مرحله پایبند باشید، داشبورد شما، مخاطبان خود را تحت تاثیر قرار می دهد، و همچنین تجزیه و تحلیل داده ها را ساده‌تر می‌کند.
